Natężenie atrakcji na km2 na Dolnym Śląsku jest chyba największe w Polsce. Dzisiaj chcemy pokazać Wam kolejne zabytki tego cudownego regionu Polski. Zabieramy Was do jednego z najsławniejszych zamków w Polsce – Zamku Książ. Oraz do miejsca trochę mniej odkrytego, ale naszym zdaniem równie ciekawego, podziemnego miasta Hitlera – Osówki.
Poniżej możecie zobaczyć mapkę rekomendowanych atrakcji na Dolnym Śląsku. Dzisiaj skupimy się na zielonych kropkach. Jeśli chcielibyście udać się na kolorowe jeziorka i Kamienną Górę (pomarańczowe kropki) lub macie ochotę na wycieczkę w Góry Stołowe (niebieskie kropki) czy może bardziej zwiedzanie Kotliny Kłodzkiej (żółte kropki) to wszystkie potrzebne informacje znajdziecie w naszych pozostałych wpisach po wycieczkach na Dolnym Śląsku.
Posłuchajcie naszego podcastu o zachodniej Polsce
Osówka – podziemne miasto Hitlera na Dolnym Śląsku
Właściwie to od razu korygujemy, Osówka to nazwa kompleksu, w którym znajduje się podziemne miasto Głuszyca. Miejsce to zaczęto budować w trakcie – II Wojny Światowej w 1943 roku. Jest to sieć podziemnych betonowych korytarzy i według niektórych teorii miała to być fabryka tajnej broni. Część ludzi twierdzi, że była to też tajna kwatera Adolfa Hitlera.
Cały kompleks Głuszyca-Osówka został wybudowany w 1,5 roku, praca odbywała się na 2-3 zmiany. Oczywiście głównymi robotnikami byli więźniowie przetrzymywani przez hitlerowców. Była to bardzo ciężka i fizyczna praca, przewodnik powiedział, że najtwardsi ludzie dawali radę pracować maksymalnie przez 3 miesiące, po kilkanaście godzin codziennie. Szacuje się, że przy “projekcie” zginęło 5.000 osób. Wykonano prawie 2 km korytarzy i wybudowano sporą halę, liczącą ponad 10 metrów wysokości.
Osówka zwiedzanie
W trakcie zwiedzanie będziecie oglądać jeden z siedmiu kompleksów miast, które wybudowano w tym rejonie. Wszystkie one miały zostać połączone podziemnymi tunelami, nie ukrywamy, że plan robi wrażenie. Książ (o którym piszemy poniżej) jest położony w linii prostej o około 20 km od Osówki – to niewiele mniej niż tunele metra w Warszawie. “Mieli rozmach …”
Istnieją jeszcze dwa kompleksy, które można zwiedzić to: Włodarz i Walim-Rzeczka. Kolejne trzy kompleksy: Sokolec-Gontowa, Soboń, Jugowice-Jawornik nie są dostępne dla odwiedzających. Oprócz tego mówi się również o dwóch nieodkrytych kompleksach – Moszna i Wielka Sowa.
W trakcie zwiedzania w Osówce wybraliśmy trasę ekstremalną, która od tradycyjnej różniła się głównie tym, że pływaliśmy łódką po rzece położonej w środku kanałów, a następnie skakaliśmy po kłodach zanurzonych w wodzie (w totalnej ciemni!). Była masa frajdy, nazwa może trochę przesadzona, ale raczej dla osób sprawnych. Przed wejściem na trasę dostajecie kask, nikt nie daje latarek, dlatego warto mieć własną albo chociaż dobrze naładowaną baterie w telefonie.
Spacer podziemiami prowadzony jest przez ogromnych pasjonatów, którzy znają masę historii z całego regionu, opowiadają bardzo ciekawie i wciągają zwiedzających. W trakcie spaceru możecie zobaczyć m.in. imitacje czołgu, co uzmysłowi Wam jak wielkie są niektóre tunele oprócz tego są tutaj np. warownie, repliki broni czy sala z wystawą zdjęć. Spacer ekstremalny nie zawiera elementów multimedialnych, które występują na innych wycieczkach. Zwiedzanie trwało ok. 1,5h
Ceny biletów – kompleks Osówka:
Trasa historyczna – 24 zł, ulgowy – 21 zł
Trasa ekstremalna – 29 zł – nie ma biletów ulgowych – obowiązkowa rezerwacja (akurat nam udało się bez, ale nie ryzykujcie)
Zamek Książ w Wałbrzychu
Aż trochę wstyd się przyznać, ale to była nasza pierwsza wizyta w Zamku, a stąpamy po tej planecie już 30 lat! Trochę lipa tym bardziej, że Książ jest jednym z największych zamków u nas w kraju. Książ (5000 m2) jest dokładnie trzecim co do wielkość zamkiem w Polsce ustępuje tylko Malborkowi (10000 m2) i Wawelowi (7000 m2). Nie ukrywamy, że w trakcie zwiedzania mocno czuć tę wielkość ponad 400 pomieszczeń, razem z zabudowaniami gospodarczymi ponad 600. Na nas zrobiło ogromne wrażenie nie spodziewaliśmy się kompleksu aż takich rozmiarów.
Zwiedzanie Zamku Książ
Jeśli chodzi o porę zwiedzanie to rekomendujemy Wam wybranie się na zamek popołudniu (my byliśmy w lipcową niedzielę po 15:00 i udało nam się uniknąć tłumów). Zwiedzanie Zamku Książ zajęło nam około 1,5h wraz z krótkim spacerem po ogrodach. Odpuściliśmy Palmiarnie i Podziemia Zamku (widzieliśmy 2 inne w trakcie tego weekendu na Dolnym Śląsku. Pewnie z tymi atrakcjami na Książ należałoby poświęcić około pół dnia.
Nam w trakcie zwiedzania najbardziej podobała się sala Maksymiliana to w niej kiedyś urządzono koncerty i spektakle jest ona wysokości dwóch pięter. Oglądając ją wyobrażaliśmy sobie jakie musiały się tutaj odbywać imprezy. #albogruboalbowcale W trakcie zwiedzania polecamy raz na jakiś czas zadrzeć nos do góry i popatrzeć na sufity w pomieszczeniach.
Ceny biletów Zamek Książ:
- Zamek, Palmiarnia, Podziemia – normalny 59 zł, ulgowy 49 zł
- Zamek z audioguide, tarasy, palmiarnia – normalny 39, ulgowy 31 zł
- Podziemia – normalny 29 zł, ulgowy 24 zł
- Mauzoleum – normalny 7 zł, ulgowy 5 zł
Historia Zamku Książ
Zamek w Wałbrzychu był budowany w latach 1288-1292. Na rozkaz Bolka I Surowego, piastowskiego księcia, zamek ochrzczono – “Kluczem do Śląska”. W okolicach XIV w. po raz pierwszy pojawia się nazwa Furstenstein – oznaczająca Książęcy Kamień – pod tą nazwą zamek funkcjonował aż do końca II WŚ.
Zamek przez lata przechodził przez ręce wielu władców: księcia świdnicko-jaworskiego, królów Czeskich w linii Luksemburgów, następnie Król Jerzy z Podiebradów (Czech), następnie trafił pod władanie króla Węgier, potem króla Węgier i Czech, który przekazał zamek swojemu kanclerzowi.
W XVI wieku zamek przejmuje rodzina Hochberg, która będzie panować przez kolejne 400 lat, aż do nazistowskiej konfiskaty w trakcie II WŚ. Rodzina mocno przyczyniła się do rozbudowy zamku. Sama również umacnia swoją pozycję otrzymując tytuł hrabiowski ,a następnie książęcego.
W latach 1705-1742 nastąpiła pierwsza ogromna przebudowa zamku (zwana barokową) to wtedy powstały reprezentacyjne skrzydło barokowe, dziedziniec honorowy i wiele budynków przedzamcza np. biblioteka. W tym okresie został wybudowany również pawilon letni, który od połowy XIX wieku funkcjonował jako kaplica grobowa. Kolejna rozbudowa zabudowań dookoła zamku miała miejsce w latach 1789-1833 – wtedy powstał tak zwany “Stary Książ”.
Zamek Książ historia w XX wieku
Druga duża przebudowa Książa miała miejsce w ubiegłym wieku – w latach 1908-23 .Wtedy właśnie powstały dwa nowe skrzydła i m.in. Palmiarnia. Wieża zamku została rozbudowana i osiągnęła 46 metry.
Lata 40 XX wieku to z kolei jeden z najbardziej burzliwych i smutnych okresów w historii Książa. W 1941 roku hitlerowcy przejmują zamek. W latach 1943-45 w zamku działa organizacja Todt, która zaczyna przygotowywać Książ pod główną kwaterę Hitlera. Zmiany wprowadzone przez nazistów nazywane są 3 przebudową. W latach 1946-47 w zamku stacjonują wojska radzieckie, które rozgrabiają i dewastują obiekt. W połowie lat 50 Książ zostaje powoli zabezpieczany przed dalszym rozgrabianiem, a od 1974 roku startują kompleksowe pracę rewitalizacyjne.
Podziemia Zamku Książ
Podobnie jak w przypadku Osówki, powstało tutaj podziemne miasto z polecenia Hitlera. Znajdziecie w nim tunele ponad 50 metrów pod Zamkiem, w sumie te odkryte liczą około pół kilometra. Miały się one łączyć m.in. z wyżej opisaną Osówką. Gdyby udało się zbudować podziemne miasta z takimi sieciami tuneli, bardzo ułatwiłoby to hitlerowcom obronę terenu i byłoby idealną i bezpieczną kryjówką. Podczas zwiedzania zamku koniecznie zwróćcie uwagę na makiety podziemnego miasta aby poczuć ogrom inwestycji.
Będziecie mieli okazję zobaczyć wybetonowaną halę, korytarze wykute w skalach, komory bunkra czy tarasy w okolicach (cały czas poszukiwanej stacji kolejowej), która na makiecie wygląda niczym Dworzec Centralny w Warszawie. Szybów windowych, jest tutaj kilka, miały one pomagać przy szybkiej ewakuacji.
Mówi się, o tym, że pracownicy Todt zanim Armia Czerwona dobrała się do zamku zniszczyli wiele konstrukcji, ukryli wiele przejść i tuneli. To jest główny powód przez który tak wiele elementów pod ziemią jest jeszcze nieodkryte.
Zamek Książ – kawał historii
Naszym zdaniem to miejsce, który każdy będąc w regionie powinien zobaczyć, Zamek Książ jest chyba jednym z najpiękniej położonych w całym kraju. Dodatkowo czuć też ile pracy było wsadzone, żeby dokonać renowacji. A historie takie, że miał on się stać siedzibą Ministerstwa Spraw Zagranicznych III Rzeszy czy, że miała powstać tutaj fabryka broni chemicznej i laboratoria tylko podkręcają chęć oglądania i dokładnego penetrowania zamku.
Wałbrzych – co zjeść w okolicy?
Kręciliśmy się po okolicy i nie do końca mieliśmy koncepcję na miejsce żeby zjeść coś dobrego w rejonie Wałbrzycha. Przez kilka dni stołowaliśmy się głównie na stacjach benzynowych, aż trafiliśmy na Dworzysko. Miejsce, do którego wjeżdża się wąską brukowaną drogą, już od wjechania na teren posesji masz przeczucie, że spotka Cię tu coś dobrego.
Przyjechaliśmy do Dworzyska strasznie głodni, co chyba rozpoznał Pan z restauracji, bo przystawki wylądowały przed nami zanim zdążyliśmy się obejrzeć. Po szybkim zaspokojeniu pierwszego głodu zaczęliśmy myśleć o głównym jedzeniu. Wybraliśmy sandacza i sałatką z kozim serem, były perfekcyjne zresztą podobnie jak obsługa, która była na najwyższym poziomie.
Wiele się tutaj dzieje, w momencie kiedy zaczęliśmy już opuszczać Dworzysko zaczęli pojawiać się goście weselni. Oprócz tego jest tutaj stajnia i można popatrzeć na konie chodzące w zagrodach.
Atrakcje Dolnego Śląska w 1 dzień
Dolny Śląsk nie zawiódł, po raz kolejnym okazuje się, że to nasz ulubiony region w Polsce. A atrakcje, które Wam dzisiaj pokazujemy są bardzo unikalne w skali naszego kraju, dodatkowo historia, jaka za nimi stoi tylko zachęca do odwiedzin.
